Verdriet is een natuurlijke reactie op verlies. Het is iets dat we allemaal wel eens zullen ervaren.
Er zijn veel manieren om rouw te beschrijven, waarbij sommige beschrijvingen meer helpen dan andere.
Een nuttige uitleg komt van rouwhersteldeskundigen John W. James en Russell Friedman.
Ze definiëren rouw als “de tegenstrijdige gevoelens veroorzaakt door het einde van of de verandering in een vertrouwd gedragspatroon.”
Deze definitie is veel breder dan de meeste. Er wordt benadrukt dat verlies niet alleen te maken heeft met de dood. Het kan ook voortkomen uit elk belangrijk verlies of elke verandering in uw leven. Bijvoorbeeld het einde van een hechte relatie, het verliezen van uw baan of een verhuizing. Verdriet beïnvloedt ons allemaal op verschillende manieren.
Het verlies van een geliefde kan ons gevoel van veiligheid ernstig verstoren, waardoor we ons kwetsbaar en onzeker voelen. De impact van verlies strekt zich vaak uit tot onze perceptie van de wereld, waarbij onze overtuigingen en verwachtingen worden uitgedaagd en herzien. Daarnaast kan het onze eigen identiteit ter discussie stellen en ons zelfbeeld veranderen.
Naast de emotionele effecten kan rouw ook aanzienlijke veranderingen in het lichaam teweegbrengen. Er zijn veel onderzoeken die de diepgaande impact aantonen die rouw op de hersenen kan hebben. Dr. Lisa M. Shulman, neuroloog aan de School of Medicine van de Universiteit van Maryland, legt uit dat onze hersenen traumatisch verlies zien als een bedreiging om te overleven. Daarom kan elke waargenomen bedreiging die we tegenkomen, zoals het verlies van een dierbare, significante reacties van de hersenen uitlokken. Dit resulteert in veranderingen in het functioneren en kan verschillende complicaties en symptomen veroorzaken.
Dit artikel beschrijft vijf manieren waarop verdriet de hersenen kan herschikken. Als u in de tussentijd worstelt met het verlies van een dierbare of zich zorgen maakt over uw emotionele welzijn, dan is ons betrokken team in Zuid-Afrika er om naar u te luisteren.
Maak kennis met ons klinische team
Ons team bestaat uit counselors, therapeuten, verpleegkundigen en specialisten op het gebied van geestelijke gezondheid. Wij hebben uitgebreide ervaring en kennis in het diagnosticeren en behandelen van verschillende emotionele problemen, waaronder:
Naast het bovenstaande, begrijpen we de diepe impact van het verlies van een dierbare op alle aspecten van het leven.
Verlies hoeft echter niet te bepalen wie u bent of uw mogelijkheden voor de toekomst te beperken.
Als u meer wilt weten over hoe we u kunnen helpen om deze moeilijke tijd in uw leven door te komen, neem dan contact op met een van onze specialisten in ons Zuid-Afrikaanse herstelcentrum. Wij bieden u graag een warm, meelevend oor.
Vijf manieren waarop verdriet de hersenen herschikt.
Verdriet roept veel gevoelens en emoties op die ons onvoorbereid, geschokt en verward kunnen achterlaten. Er heerst een gevoel van niet weten wat we moeten doen of tot wie we ons moeten wenden. Het ene moment voelt u zich boos en het volgende moment komt er een onverwachte golf van intens verdriet of ongeloof.
Rouwen kan heel verwarrend en overweldigend zijn. Hierdoor is het voor u een uitdaging om het verlies volledig te verwerken. Hoewel rouwen om het verlies van iemand of iets waar we om geven normaal is, maar wat gebeurt er met onze hersenen als we rouwen?
Verschillende onderzoeken tonen de vele manieren aan waarop rouw de hersenen kan herbedraden. De vijf manieren zijn hieronder beschreven.
1. Aandacht en geheugen
Als u in uw leven te maken heeft gehad met rouw, dan weet u hoe uw gedachten in beslag kunnen worden genomen door het verlies.
In de eerste fasen van rouw kunnen rouwende personen verschillende cognitieve problemen ervaren. Geheugenverlies en een onvermogen om aandacht te besteden of zich te concentreren op andere dingen buiten hun verdriet.
Onderzoekers beschrijven deze cognitieve stoornissen als “rouwhersenen”
“Verdriet kan de bedrading van onze hersenen zodanig veranderen dat het geheugen, de cognitie en de concentratie verslechteren. U zou zich verstrooid kunnen voelen, vergeetachtig of niet in staat zijn om “goede” beslissingen te nemen. Het kan ook moeilijk zijn om te spreken of uzelf uit te drukken.”( Wat doet verdriet met de hersenen? PsychCentral, Traci Pedersen, 6 Mei 2022 ).)
U zult merken dat de dagen en weken na het verlies gepaard gaan met een combinatie van verdriet, verwarring en verlangen. Ook zal u levendige herinneringen en mentale beelden van uw verloren dierbare ervaren. Dit kan zelfs kleine taken overweldigend en uitputtend maken. Daarnaast kunt u last hebben van gaten in uw geheugen en kunt u uw moeilijk concentreren of focussen op alledaagse taken zoals douchen, tandenpoetsen of afwassen.
Hoe onaangenaam deze symptomen ook kunnen zijn, ze verminderen meestal na verloop van tijd. U zult ook merken dat uw gedachten, geheugen en aandacht voor detail langzaam beginnen te verbeteren. In sommige gevallen kan een individu blijven kampen met cognitieve problemen en andere rouwsymptomen. Als deze niet worden aangepakt, kan dit leiden tot een langdurige rouwstoornis.
Als u merkt dat uw rouwsymptomen na verloop van tijd niet verbeteren, of als u moeite heeft om ermee om te gaan, moet u met uw arts of een psychiater praten. Zij kunnen u de volgende stappen aanraden.
2. Neuroplasticiteit
Onderzoek heeft aangetoond dat verdriet verschillende neuroplastische veranderingen in de hersenen teweeg kan brengen. Deze veranderingen kunnen specifieke neurale verbindingen en paden veranderen, wat onze waarneming en ons gedrag kan beïnvloeden.
Bij een trauma passen de hersenen zich aan door verbindingen tussen zenuwen te vormen of te veranderen. Dit gebeurt op basis van de intensiteit en duur van onze emotionele reacties.
Het bekende fenomeen, neuroplasticiteit, stelt onze hersenen in staat om te gaan met ziekte, letsel en verlies. Het creëert nieuwe neurale paden als reactie op traumatische gebeurtenissen. Deze aanpassingen helpen ons om ons aan te passen aan onbekende situaties en omgevingen.
Milde tot matige stress bevordert de groei van zenuwen en verbetert het geheugen, terwijl het angst vermindert. Echter tast langdurige stress de zenuwgroei aan, vermindert het geheugen en versterkt onze angstreacties. Hierdoor krijgen overlevingsinstincten voorrang boven al het andere.
Na verloop van tijd kan deze reactie op chronische stress ingebed raken, waardoor automatische gedragspatronen worden gevormd. Dr. Shulman benadrukt dat herhaaldelijk afvuren van neurale circuits deze versterkt. Dit leidt tot de vorming van standaardinstellingen in de hersenen.
Langdurig verdriet kan verschillende cognitieve functies verstoren, zoals geheugen, besluitvorming, ruimtelijk bewustzijn, aandacht, verbale vlotheid en ons vermogen om informatie te verwerken. Om het herstel van de hersenen na het verlies van een dierbare te vergemakkelijken, stelt Dr. Shulman mindfulness en ontspanningstechnieken voor, waaronder:
- Dagboek
- Cognitieve gedragstherapie
- Individuele therapie of groepstherapie
- Meditatie
Deze methoden kunnen gevoelens van veiligheid, stabiliteit en rust bevorderen. In de loop van de tijd boekt u vooruitgang en kunt u veerkracht opbouwen. Dr. Shulman benadrukt hoe belangrijk het is om traumatische ervaringen zoals verdriet en verlies aan te pakken. Het aanpakken helpt te voorkomen dat het hardnekkige obstakels worden die u tegenhouden of u potentieel beperken.
3. Emotionele regulatie
Onderzoekers ontdekten dat verdriet het vermogen van de hersenen om emoties te controleren of te reguleren kan verstoren.
Als gevolg van deze herbedrading kunnen rouwenden hogere niveaus van angst, stress, prikkelbaarheid en depressie ervaren dan niet-rouwenden. Sommige onderzoekers ontdekten dat emotionele regulatieproblemen kunnen optreden door een verscheidenheid aan uitdagingen. Deze uitdagingen kunnen zich voordoen bij rouwenden na de dood van een dierbare.
Deze uitdagingen zijn onder andere:
- Verstoring van een specifieke levensstructuur die normaal gesproken emotionele reacties of reacties reguleert.
- Een verlies aan hulpbronnen of ondersteuning waartoe iemand zich normaal gesproken zou wenden om met deze verstoringen om te gaan.
- Het vertrouwen op anderen om te voorzien in wat ontbreekt.
Stel dat u moeite heeft om uw emoties te reguleren of dat u zich voortdurend depressief, angstig of gestrest voelt na het overlijden van een dierbare. In dat geval is het misschien tijd om de hulp en steun te zoeken van een professional. Hij of zij kunnen verschillende behandelingsopties voorstellen om u te helpen effectiever met uw verlies om te gaan.
Praat vandaag nog met een van onze teamleden om te onderzoeken welke behandelopties het beste bij u en uw unieke verlieservaringen passen.
4. Ongezonde copingmechanismen
Heel vaak kan verdriet een diepgaande invloed hebben op de ontwikkeling van niet-helpende copingmechanismen. Denk hierbij aan een drugsverslaving of andere afhankelijkheden zoals gok- of seksverslaving.
Deze copingmechanismen kunnen bepalen hoe u na verloop van tijd omgaat met het verlies. Het kan vaak leiden tot langetermijnveranderingen in de neurale circuits van de hersenen. Deze veranderingen zijn gerelateerd aan copingvaardigheden en veerkracht.
Behalve het gebruik van middelen of specifiek gedrag om met het verlies van een dierbare om te gaan, kunnen rouwenden ook andere methoden aanwenden om hun verdriet te verwerken. Deze omvatten verschillende benaderingen en technieken, zoals:
- Ontkenning – weigeren hun verdriet of verlies te erkennen.
- Te veel of te weinig eten – u kunt eten bijvoorbeeld gebruiken als afleiding of om uw emotionele pijn te verdoven of te onderdrukken.
- Controlerend of obsessief gedrag – controlerend of obsessief gedrag kan het gevolg zijn van een gebrek aan controle die u voelt over de dood van een dierbare of een andere traumatische ervaring. U probeert misschien controle te krijgen over andere mensen, situaties of u bent geobsedeerd door kleine details waar u normaal gesproken geen controle over zou hebben.
De meeste behandelcentra diagnosticeren en behandelen verschillende soorten verslavingen, waaronder drugs– en alcoholmisbruik, gok-, seks- of voedselverslavingen. Ander dwangmatig gedrag dat kan ontstaan door verdriet wordt ook aangepakt.
Neem vandaag nog contact op met ons vriendelijke team voor meer ondersteuning. Daarnaast geven wij u informatie over onze diensten op het gebied van geestelijke gezondheid en verslaving.
5. Complicaties voor de lichamelijke gezondheid
Vooral langdurige rouw kan nadelige gezondheidseffecten hebben op de hersenen, waaronder:
- Verminderde neurogenese
- Verhoogde ontsteking
Alsof dat nog niet uitdagend genoeg is, kan verdriet ook een diepgaande invloed hebben op onze hartgezondheid en ons immuunsysteem. Dit geldt vooral wanneer de symptomen langer dan twaalf maanden aanhouden. Onze stressrespons wordt sterk geactiveerd tijdens het rouwproces. Uiteindelijk kan het omslaan in chronische stress als er niets aan gedaan wordt. Ons zenuwstelsel raakt dan in een chronische staat van ‘vechten of vluchten’.
Afhankelijk van de ernst van uw emotionele reacties, beginnen uw hersenen de reguliere zenuwverbindingen te herbedraden en nieuwe paden te creëren. Met andere woorden, kunnen meer emotionele en op angst gebaseerde gedachten geleidelijk uw lang bestaande overtuigingen over de wereld vervangen.(Wat doet verdriet met uw hersenen? PsychCentral, Traci Pedersen, 6 Mei 2022).)
Dingen waar u op moet letten als u rouwt
Zoals eerder gezegd, is rouw een natuurlijke en gezonde reactie op verlies of een belangrijke verandering in uw leven.
We moeten onszelf voldoende tijd gunnen om te rouwen, omdat dit ons kan helpen ons verdriet te verwerken. Het zal u in staat stellen om vrede te vinden met een bepaalde verandering in omstandigheden of het overlijden van een geliefde. In de loop van de tijd zal het uiteindelijk leiden tot een gezonde herintegratie, acceptatie en veerkracht.
Als u echter merkt dat uw stemming na verloop van tijd niet verbetert, kan het zijn dat u lijdt aan langdurige rouwstoornis. In dat geval kan het voelen alsof u uw verlies niet kunt verwerken. U moet met een psychiater praten als u een van de volgende tekenen of symptomen ervaart:
- Emotionele gevoelloosheid
- Het gevoel hebben dat het leven zinloos is
- Extreme emotionele pijn door het verlies, waaronder hevige woede of verdriet
- Constante vermijding van alles wat u aan de dood herinnert, inclusief het vermijden van plaatsen, specifieke geuren, mensen of andere herinneringen
- Identiteitsstoornis. U kunt bijvoorbeeld het gevoel hebben dat een deel van uzelf stierf met uw dierbare
- Moeite met re-integratie in het dagelijks leven na het verlies. Dit kan betekenen dat u geen toekomstplannen maakt of geen interesses of hobby’s nastreeft die u ooit leuk vond
White River Manor kan helpen
Verdriet kan ons diep verwonden en ons achterlaten met intens leed, verwarring, ongeloof en een onvermogen om verder te kijken dan de pijn die we ervaren. Na verloop van tijd kunt u echter leren om uw verdriet te verwerken. U kunt ook nadenken over de goede tijden die u ooit met uw dierbare deelde, waarbij u het verlies in uw leven integreert. Het kan leiden tot acceptatie, veerkracht en een nieuw gevoel van eigenwaarde en heelheid.
White River Manor biedt persoonlijke, uitgebreide therapie- en counselingprogramma’s voor individuen in Zuid-Afrika.
Neem contact met ons op voor meer informatie en ondersteuning over onze therapie- en counselingprogramma’s. Laat ons deel uitmaken van uw genezing en transformatie.
We zijn hier en klaar om te helpen.
Extra middelen
- (Wat doet verdriet met uw hersenen? PsychCentral, Traci Pedersen, 6 Mei 2022)
- Hoe beïnvloedt rouw de hersenen? Live Science, Joe Phelan, 8 Januari 2023
