Verslavend gedrag krijgt niet zoveel aandacht als alcohol- en drugsverslaving, maar ze kunnen net zoveel schade aanrichten. Gedragsverslaving omvat alles, van gokken, seks en winkelverslaving aan internet, gamen, zelfbeschadiging en verslaving aan plastische chirurgie.
Wat is gedragsverslaving?
Gedragsverslaving verwijst naar niet-stofverslavingen. Ze omvatten een reeks activiteiten waarvan mensen afhankelijk worden en waar ze naar hunkeren, tot het punt dat de verslaving hun vermogen om normaal te functioneren, een baan te behouden en relaties te onderhouden, beïnvloedt.
Verslavend gedrag wordt nog steeds niet erkend als een “echte” verslaving, ondanks hoe vaak ze in de samenleving voorkomen. Gedragsverslaving is nog steeds een veelbesproken onderwerp in psychologische kringen en wordt vaak genegeerd door veel artsen, instellingen en de samenleving. Gedragsverslavingen worden vaak gezien als “slechte gewoonten” of “slecht gedrag”, in plaats van een psychische aandoening die op dezelfde manier moet worden behandeld als stoornissen in het gebruik van middelen (SUD’s).
Hoe gedragsverslaving werkt
Gedragsverslavingen – ook wel procesverslavingen genoemd – werken op dezelfde manier als verslavingen aan middelenmisbruik. Kortom, activiteiten waaraan je verslaafd raakt, hebben hetzelfde effect op de chemische structuur van de hersenen en resulteren in dezelfde tolerantie en afhankelijkheid als elke verslaving aan middelenmisbruik.
Wanneer je verslaafd raakt aan een bepaalde activiteit of bepaald gedrag, zoek je steeds meer mogelijkheden om aan de activiteit deel te nemen, ondanks negatieve gevolgen. Dit kan inhouden dat je je baan verliest, relaties kapot maakt, echtscheidingen of zelfs wetten overtreedt.
Misschien vind je het gedrag psychologisch belonend of krijg je zelfs een “high” tijdens de activiteit. Dit komt omdat je neurale systeem een golf van endorfines ervaart of een boost van een chemische boodschapper genaamd dopamine die het beloningspad van je hersenen beïnvloedt.
Daarna kun je je schuldig, berouwvol of beschaamd voelen over je gedrag, maar de dwang om het steeds weer te doen blijft bestaan.
Wanneer je probeert te stoppen met een verslavend gedrag, zul je ontwenningsverschijnselen ervaren die sterk lijken op de symptomen die je ervaart wanneer je stopt met het gebruik van alcohol of drugs. Zonder klinische of poliklinische therapie om de verslaving te overwinnen, is de kans op terugval groot.
Soorten gedragsverslavingen
De meest voorkomende gedragsverslavingen zijn:
Gokverslaving
Op dit moment is gokverslaving de enige gedragsverslaving die is opgenomen in de Diagnostische en statistische handleiding voor geestelijke aandoeningen (DSM-5). Het is het dwangmatige of pathologische verlangen om te gokken, ongeacht de negatieve gevolgen.
Mensen met een gokverslaving hebben een vertekend beeld van hoe ‘gemakkelijk het is om geld te verdienen’ met gokken en hebben moeite om hun gokdrang onder controle te houden. Ze krijgen een “high” van het najagen van verliezen waarbij ze blijven gokken om het verloren geld terug te winnen.
De negatieve gevolgen van gokverslaving zijn ernstige financiële problemen, het verliezen van je baan of bedrijf, het overtreden van wetten als je steelt om je gewoonte te financieren en ernstige schade aan relaties omdat je je leven gewoonlijk constant liegt over de omvang van je gokverslaving.
Seksverslaving
Een persoon met seksverslaving heeft een ongezonde drang om seks te hebben en zal onevenredig veel tijd besteden aan het zoeken naar of het aangaan van seks, ongeacht de negatieve gevolgen. Seksverslaving gaat vaak hand in hand met ontrouw, schaamte en wroeging en daarom doet de persoon zijn uiterste best om hun seksuele dwang geheim te houden.
Een persoon met een seksverslaving kan risicovolle seksuele activiteiten ondernemen en loopt het risico een seksueel overdraagbare aandoening zoals een SOA of HIV op te lopen. Hun partners lopen ook het risico een van deze ziekten op te lopen omdat de persoon zijn seksverslaving geheim houdt.
Internetverslaving
Internetverslaving is waar een persoon afhankelijk wordt van internet voor activiteiten variërend van obsessie voor sociale media tot online gokken, cyberseks, kinderpornografie, sexting of online games. Het is een groeiende aandoening in ontwikkelde landen zoals Azië, Noord-Amerika en Europa, maar het wordt nog steeds niet erkend als een “echte” verslaving.
Internetverslaving houdt een toenemende afhankelijkheid van mobiele apparaten zoals mobiele telefoons en tablets in, evenals een verslaving aan sociale netwerksites zoals Facebook, Instagram en TikTok. Het probleem met internetverslaving is dat zeer jonge kinderen toegang hebben tot deze apparaten en platforms en dat ze worden blootgesteld aan expliciete teksten, foto’s en video’s die ze op zo’n jonge leeftijd nooit zouden moeten zien.
Pornografische verslaving
Verslaving aan porno is waar mensen een buitensporige hoeveelheid tijd besteden aan het online kijken naar porno in plaats van echte relaties met mensen aan te gaan. Het gedrag is dwangmatig en de symptomen lijken erg op een verslaving aan alcohol of drugs. Nogmaals, pornoverslaving wordt niet erkend als een “echte” verslaving, ondanks hoe vaak het in de samenleving voorkomt.
Symptomen van pornoverslaving zijn kijken tijdens werk of sociale situaties, ongeacht het risico om gepakt te worden; en schaamte, schuld of angst voelen over je gedrag en betrapt worden. Om deze reden wordt pornoverslaving meestal als een goed bewaard geheim bewaard.
Gameverslaving
Gameverslaving komt veel voor bij zowel volwassenen als kinderen. Het is dwangmatig gedrag waarbij je ongecontroleerd gebruik maakt van videogames en je niet in staat bent te stoppen of je tijd te beperken om online games te spelen. Videogames omvatten computergames, consolegames, arcade-machinegames en mobiele telefoongames. Vaak zijn deze spellen te vinden op social media platforms zoals Facebook.
Verslaving aan videogames is een probleem wanneer het invloed heeft op hoe je met mensen omgaat; waar je niet kunt omgaan met mensen in de echte wereld, en wanneer het een negatief effect begint te krijgen op je schoolwerk, werk of relaties met familie en vrienden.
Werkverslaving
Iemand met een werkverslaving staat bekend als een workaholic. Vroeger werd het gezien als een teken van ambitie, maar nu wordt het gezien als dwangmatig gedrag dat niet verschilt van alcohol- of drugsverslaving. Je hebt een werkverslaving als werk ten koste gaat van je slaap, relaties met familie en vrienden en je gezondheid.
Werkverslaving gaat verder dan iemand die geniet van het werk dat hij doet of die ernaar streeft een carrière of bedrijf op te bouwen. Het betekent meestal dat de persoon verslaafd is geraakt aan de stress en werkdruk, de ‘kaars aan beide kanten’ en de ‘high’ die ze krijgen door harder te werken dan nodig is.
Winkelverslaving
De wetenschappelijke term voor winkelverslaving is oniomanie. Dit is de dwang om dingen te kopen, ongeacht de negatieve gevolgen. Winkelverslaving gaat meestal hand in hand met andere psychologische problemen, zoals een laag zelfbeeld, depressie en angst.
Een winkelverslaving kan je leven overnemen, omdat je op het punt komt dat je de impuls om dingen te kopen niet meer kunt beheersen. Het begint vaak in je late tienerjaren en vroege volwassenheid wanneer mensen krediet kunnen krijgen van banken. In het volwassen leven kan het leiden tot chronisch hamsteren.
Sportverslaving
Lichaamsbeweging zou je gezondheid en conditie moeten verbeteren, maar een bewegingsverslaving kan het tegenovergestelde doen; het kan verwondingen veroorzaken en je gezondheid bedreigen omdat je je lichaam niet voldoende rust geeft. Bewegingsverslaving gaat meestal samen met een eetstoornis, ondervoeding en andere problemen.
Als je aan lichaamsbeweging doet, maakt je lichaam natuurlijke chemicaliën vrij die endorfines worden genoemd. Deze endorfines werken in op de receptoren in je hersenen die je perceptie van pijn verminderen. Endorfines veroorzaken ook een positief gevoel in het lichaam, vergelijkbaar met dat van morfine. Mensen met een bewegingsverslaving raken verslaafd aan de stormloop van endorfines en de fysieke en emotionele beloning die ze krijgen door te veel te sporten.
Voedselverslaving
Voedselverslaving houdt in dat je te veel eet om je beter te voelen, maar je voelt je er uiteindelijk slechter door. Het kan een reële bedreiging vormen voor je gezondheid en kan levensbedreigend zijn. Voedselverslaving leidt tot obesitas, ondervoeding en andere problemen.
Mensen die verslaafd zijn aan voedsel, eten te vaak te veel voedsel. Ze eten elke dag te veel en wat ze eten is meestal niet voedzaam of goed voor je gezondheid. Voedselverslaving wordt vaak ‘comforteten’ genoemd omdat de persoon meestal een gelijktijdige psychische stoornis heeft, zoals: depressie , spanning of PTSS.
Tatoeage verslaving
Ja, tatoeage-verslaving is echt. Er zijn een aantal redenen waarom mensen tattoo-verzamelaars worden, maar een groot deel daarvan draait om het fysieke en spirituele ritueel van het krijgen van tatoeages. Tatoeageverslaving wordt niet erkend als een verslaving en het sociale stigma van iemand die “over getatoeëerd” is, valt weg.
Tatoeageverslaving is zeer persoonlijk omdat het een intense emotionele toewijding met zich meebrengt om “je huid te inkten”. Het is ook duur om tatoeages te krijgen en het ritueel van sparen en plannen voor je volgende maakt deel uit van het dwangmatige gedrag.
Verslaving aan plastische chirurgie
Verslaving aan plastische chirurgie is een andere gedragsstoornis die je misschien zal verbazen. Het is echt en komt veel voor in een samenleving die van mensen eist dat ze er langer jonger en sexyer uitzien. Verslaving aan plastische chirurgie is dwangmatig gedrag waarbij een persoon de drang om voortdurend van uiterlijk te veranderen niet kan stoppen door ernstige chirurgische ingrepen te ondergaan.
Het kan gaan om een obsessie met Botox en fillers of om radicale veranderingen onder het mes van een chirurg. Verslaving aan plastische chirurgie gaat vaak hand in hand met negatief zelfbeeld, aandachtzoekend gedrag of gelijktijdig optredende psychische stoornissen zoals depressie en angst.
Hoe gedragsverslavingen te behandelen?
Gedragsverslavingen kunnen worden behandeld door middel van klinische of poliklinische therapie in een verslavingscentrum zoals White River Manor. De eerste stap om hulp te krijgen voor verslavingsgedrag is toegeven dat je een probleem hebt.
Verslaving is echt als je je schuldig, beschaamd of berouw voelt wanneer je je bezighoudt met de activiteit of als je de gevolgen van je gedrag ondervindt. Dit kan inhouden dat je de wet overtreedt, te maken krijgt met financiële armoede of het uiteenvallen van je huwelijk en relaties met familie en vrienden.
Onthoud, je bent niet alleen en er zijn professionele verslavingstherapeuten die gespecialiseerd zijn in het helpen van mensen met gedragsverslavingen. Meestal gaat het om intensieve therapie en een eerlijk en open gesprek met eje dierbaren, zodat zij kunnen begrijpen wat je doormaakt.
Behandelingsopties voor gedragsverslaving
Je therapeut in White River Manor zal een geïndividualiseerd behandelplan ontwikkelen dat is afgestemd op uw specifieke verslaving. De beste kans op blijvend herstel van verslavingsgedrag is om tijd door te brengen in een wooncentrum voor verslavingszorg zoals White River Manor. Je kunt echter ook profiteren van poliklinische behandelingen of online therapiesessies.
Een van de meest effectieve behandelmethoden voor een breed scala aan verslavingen is cognitieve gedragstherapie. Dubbele diagnose is ook een belangrijk onderdeel van de behandeling van gedragsverslaving, omdat er in de meeste gevallen een onderliggende psychische stoornis is die samengaat met dwangmatig gedrag.
Wat is cognitieve gedragstherapie?
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een vorm van gesprekstherapie die erop gericht is je te helpen je gedrag te beheersen en aan te passen. Je therapeut gebruikt de principes van CGT om je te helpen begrijpen hoe je over jezelf en je gedrag denkt en voelt, en werkt vervolgens samen met u aan het ontwikkelen van vaardigheden om met uw verslaving om te gaan en te genieten van blijvend herstel.
CGT staat niet te veel stil bij het verleden en wat heeft bijgedragen aan je verslaving. In plaats daarvan is het erop gericht u te helpen uw relatie tussen uw overtuigingen, gedachten en gevoelens te begrijpen en hoe deze van invloed zijn op hoe u reageert op triggers en hoe u zich gedraagt.
CGT helpt je meer te weten te komen over welke percepties je reactie op bepaalde situaties direct beïnvloeden en geeft je handvatten om anders te reageren. Therapeuten gebruiken een reeks methoden om onderliggende overtuigingen en gedachten bloot te leggen, waaronder ontspanningstechnieken, mindfulness-technieken, schrijven in een dagboek of oefeningen doen die gericht zijn op uw sociale, fysieke en mentale overtuigingen en gedachten.
Wat is dubbele diagnose?
Mensen met een verslaving aan middelen en niet-middelen hebben vaak een gelijktijdige psychische of gedragsstoornis. Bij gelijktijdig optredende aandoeningen heb je een zogenaamde dubbele diagnose. Psychische stoornissen die samen voorkomen met verslaving variëren van: depressie en spanning bipolaire stoornis, schizofrenie en PTSS.
Uw beste kans op blijvend herstel van gedragsverslaving is om te bepalen of u een dubbele diagnose heeft en om de juiste medicatie en/of therapie te krijgen om beide aandoeningen te behandelen. Als u het ene wel en het andere niet behandelt, vergroot u uw kans op een terugval alleen maar en voorkomt u dat u het bevredigende en gezonde leven leidt dat u verdient.
We zijn hier om te helpen.
Neem vandaag nog contact met ons op als je een vertrouwelijk en gratis gesprek wilt met een van onze hoogopgeleide verslavingsprofessionals in White River Manor in Zuid-Afrika.
