Schaamte, kwetsbaarheid en verslavingsherstel: belangrijke inzichten uit het onderzoek van Brené Brown

Denk eens na over wat je tegenhoudt in het leven. Voor velen van ons in verslavingsherstel zijn het pijnlijke emoties die ons tegenhouden: emoties zijn weggestopt of nooit volledig begrepen.

Brené Brown, een Amerikaanse onderzoeker en verhalenverteller, heeft haar carrière besteed aan het onderzoeken van twee invloedrijke krachten die ons leven beïnvloeden: schaamte en kwetsbaarheid. Haar onderzoek heeft de cruciale verschillen tussen deze emoties belicht en leert hoe elk van deze emoties ons kan vangen of bevrijden.

Als je ooit het gevoel hebt gehad vast te zitten in je herstel of moeite hebt gehad om contact te maken met anderen (wie niet?), dan zijn de inzichten van Brown de het bekijken waard. Het begrijpen van schaamte en kwetsbaarheid is veel meer dan alleen de definities uit de boeken. Het echt omarmen van deze inzichten is levensveranderend.

Ten eerste, wat is schaamte?

Zoals Brené Brown uitlegt, is schaamte het intense, pijnlijke gevoel dat we tekortkomen en het niet waard zijn om van te houden en erbij te horen. Het is een universele emotie die iedereen op een bepaald moment in zijn leven voelt. Schaamte kan echter bijzonder schadelijk zijn voor mensen die aan het herstellen zijn van verslaving. Schaamte vertelt ons dat we niet goed genoeg zijn, dat ons verleden ons definieert en dat we op de een of andere manier onherstelbaar kapot zijn.

In haar TED Talk “Listening to Shame” legt Brown uit dat schaamte gedijt op bepaalde plaatsen: geheimhouding, stilte en oordeel.

Schaamte is de stem van binnen die zegt: “Als mensen je zouden kennen, zouden ze je afwijzen.” Degenen in herstel dragen meestal schuldgevoel en spijt met zich mee, maar schaamte gaat veel dieper dan schuld en spijt. Brown legt het cruciale verschil uit: schuld is het slechte gevoel over iets dat we hebben gedaan, maar schaamte overtuigt ons ervan dat we slecht zijn. Het is niet ‘ik heb een fout gemaakt’, maar ‘ik ben een fout’.

Dit onderscheid is belangrijk omdat schaamte herstel kan saboteren. Als we erdoor worden verteerd, kunnen we ons onwaardig voelen voor de vooruitgang die we boeken, of we kunnen te beschaamd zijn om hulp te zoeken wanneer we die nodig hebben. We isoleren ons, wat leidt tot verdere emotionele pijn.

Maar wat is kwetsbaarheid?

Volgens Brown is kwetsbaarheid geen zwakte. Sterker nog, het is een van de dapperste dingen die we kunnen doen. Kwetsbaarheid is de bereidheid om te verschijnen en gezien te worden. Het gaat erom eerlijk te zijn over onze worstelingen en imperfecties. Dit kan betekenen dat we toegeven dat we bang zijn om terug te vallen, dat we nog leren hoe we mensen kunnen vertrouwen, of dat we bang zijn voor de toekomst.

Terwijl schaamte ons vertelt onze gebreken te verbergen, moedigt kwetsbaarheid ons aan om ze te onthullen. En hier is de sleutel, volgens Brown: kwetsbaarheid is het tegengif voor schaamte. Doordat we ons juist openstellen over onze strijd, ontneemt dit de macht, omdat deze niet langer in het geheim kan bestaan.

Brown’s onderzoek laat zien dat kwetsbaarheid is waar de magie gebeurt. Het is hoe we verbindingen vormen en betekenisvolle relaties opbouwen, niet door te doen alsof we alles onder controle hebben, maar door eerlijk te zijn over waar we in het leven staan.

Schaamte en verslaving: een destructieve cyclus

Stel je voor: je schaamt je voor een fout uit het verleden, dus je drinkt of gebruikt drugs om aan de pijnlijke gevoelens te ontsnappen. Maar wanneer de high is uitgewerkt, wat blijft er dan over? De schaamte van je fout uit het verleden en de schaamte van het gebruik van drugs. Dit is een voorbeeld van hoe schaamte verslaving in stand houdt.

Brown praat over schaamte als een ‘web’, een emotionele valkuil die ons vasthoudt in destructieve patronen. Voor degenen in herstel speelt schaamte een hoofdrol. Velen wenden zich tot middelen als een manier om niet te ‘voelen’, en de gevoelens die ze vermijden zijn die van onwaardigheid. Wat er echter gebeurt, is dat het gebruik van middelen alleen maar meer schuld en schaamte creëert, waardoor de cyclus wordt gevoed.

Het doorbreken van deze cyclus betekent dat je niet alleen stopt met het gebruik van de middelen, maar ook de onderliggende schaamte aanpakt. Brown’s onderzoek suggereert dat zelfcompassie en kwetsbaarheid de sleutels zijn tot dit proces. Wanneer we aardig voor onszelf zijn en ons openstellen voor onze pijn, begint de greep van schaamte te verslappen.

Waarom kwetsbaarheid noodzakelijk is bij herstel

Herstel is van nature een kwetsbaar proces. Het is in het onbekende stappen, toegeven dat je niet alle antwoorden hebt en bereid zijn om je leven stap voor stap opnieuw op te bouwen. In haar boek Daring Greatly, beschrijft Brown kwetsbaarheid als “onzekerheid, risico en emotionele blootstelling”, wat het herstel van verslaving perfect samenvat. Of het nu gaat om het binnenlopen van je eerste 12-stappenbijeenkomst of het bellen van een therapeut, herstel vraagt je om je te laten zien op manieren die angstaanjagend aanvoelen, maar uiteindelijk transformerend zijn.

In Browns onderzoek omarmen mensen die een leven ´vol overgave´ leiden – gekenmerkt door een gevoel van waardigheid en diepe connecties – kwetsbaarheid omarmen. Ze begrijpen dat echt en open zijn, zelfs wanneer het ongemakkelijk is, de weg naar vrijheid is.

Bij herstel is kwetsbaarheid echter meer dan alleen het delen van je ervaringen en gevoelens. Het gaat om de bereidheid om de dingen onder ogen te zien waar je voor weggelopen bent, of dat nu onopgelost trauma, gebroken relaties of de angst voor wie je bent zonder de verdovende effecten van middelen is. Kwetsbaarheid betekent ook accepteren dat je onderweg zult struikelen, en dat is oké. Geef jezelf genade als je dat doet.

Het verhaal herschrijven: van schaamte naar kwetsbaarheid

Een van de meest transformerende ideeën uit het werk van Brené Brown is dat we de kracht hebben om onze verhalen te herschrijven. Schaamte probeert ons één verhaal te vertellen: dat we niet genoeg zijn. Maar kwetsbaarheid stelt ons in staat om een nieuw verhaal te vertellen – een verhaal waarin we de moeite waard zijn, waar onze worstelingen deel uitmaken van onze menselijke ervaring en waar we de moed hebben om te veranderen.

Bij het herstel van verslaving kan dit betekenen dat je de verhalen die je jezelf over je verleden vertelt opnieuw onderzoekt:

• Schaam je je voor dingen die je onder invloed hebt gedaan?
• Voel je je onwaardig om vergeving te ontvangen?
• Houd je vast aan trauma’s uit het verleden?

Kwetsbaarheid nodigt je uit om deze verhalen in twijfel te trekken en een verhaal te gaan vertellen waarin je niet langer wordt gedefinieerd door je verleden.

Dit is waar het concept van schaamtebestendigheid om de hoek komt kijken. Schaamtebestendigheid is het vermogen om schaamte te herkennen, er constructief doorheen te gaan en er aan de andere kant uit te komen zonder dat het je definieert. Volgens Brown wordt schaamtebestendigheid opgebouwd door middel van vier praktijken:

1. Schaamte herkennen en de triggers ervan begrijpen – Weet wat gevoelens van schaamte bij je oproept. Het is misschien niet eens iets voor de hand liggend. Het kan
2. Kritisch bewustzijn oefenen – Daag de overtuigingen uit die schaamte aanwakkeren. Ben je echt onwaardig of houd je jezelf aan een onmogelijke standaard?
3. Contact opnemen—Deel je verhaal met iemand die het recht heeft om het te horen. Dit kan een sponsor, therapeut of een goede vriend zijn. Kwetsbaarheid gedijt in verbinding.
4. Schaamte bespreken – Praat openlijk over je schaamte. Hoe meer je het aan het licht brengt, hoe minder macht het over je heeft.

Deze praktijken sluiten nauw aan bij het werk dat velen doen bij herstel, of het nu gaat om therapie of zelfreflectie. Elke stap is een kans om je kwetsbaar op te stellen en de greep die schaamte op je heeft te ontmantelen.

Het creëren van een cultuur van kwetsbaarheid in herstelgemeenschappen

Een van de meest inspirerende onderdelen van Browns onderzoek is hoe kwetsbaarheid een rimpeleffect kan creëren. Wanneer één persoon zich openstelt, geeft het anderen toestemming om hetzelfde te doen. Daarom is het zo belangrijk om een kwetsbaarheidscultuur te creëren binnen herstelgemeenschappen. Wanneer mensen zich veilig voelen om kwetsbaar te zijn, is de kans groter dat ze hulp zoeken en zich blijven inzetten voor hun herstel.

Herstelgroepen hebben het potentieel om ruimtes te zijn waar kwetsbaarheid niet alleen wordt geaccepteerd, maar ook wordt gevierd. Dit vereist een verschuiving van oordeel naar mededogen, van geheimhouding naar openheid. Wanneer we deze ruimtes creëren, bieden we de basis voor genezing en groei, zowel voor onszelf als voor de mensen om ons heen.

Kwetsbaarheid als de weg naar genezing

Brené Brown’s onderzoek naar schaamte en kwetsbaarheid biedt een krachtig kader voor iedereen die in herstel is van verslaving. Schaamte kan ons ervan proberen te overtuigen dat we liefde, verbinding of nuchterheid niet waard zijn, maar kwetsbaarheid vertelt ons iets anders. Door te verschijnen, onze waarheid te spreken en bereid te zijn om gezien te worden, beginnen we de muren te ontmantelen die schaamte om ons heen heeft gebouwd.

De reis van schaamte naar kwetsbaarheid is niet gemakkelijk, maar het is het zo waard. Zoals Brown mooi verwoordt: “Kwetsbaarheid klinkt als waarheid en voelt als moed. Waarheid en moed zijn niet altijd comfortabel, maar het zijn nooit zwakheden.”

Uiteindelijk is de moed om kwetsbaar te zijn de moed om authentiek te leven – en herstel biedt dat geschenk elke dag.

White River Manor is hier om te helpen

Als je klaar bent om je te bevrijden van de cyclus van schaamte en kwetsbaarheid te omarmen in je herstel, zijn we er om je te ondersteunen. White River Manor biedt een meelevende, niet-oordelende omgeving waar je kunt genezen, groeien en bloeien. Of je nu net aan je herstel begint of hulp nodig hebt bij het zetten van de volgende stap, ons toegewijde team staat klaar om je bij elke stap te begeleiden.

Neem vandaag nog contact met ons op voor meer informatie over onze programma’s en hoe we je kunnen helpen een leven op te bouwen dat geworteld is in verbinding en zelfcompassie. Je bent niet de enige. Laten we deze reis samen maken.